De ziekte van Alzheimer is een progressieve neurodegeneratieve aandoening die voornamelijk het geheugen en cognitieve functies aantast. Deze ziekte ontstaat door de ophoping van abnormale eiwitafzettingen in de hersenen, waardoor hersencellen afsterven en de hersenfunctie geleidelijk achteruitgaat.
De ziekte van Parkinson is een chronische bewegingsstoornis die wordt veroorzaakt door het afsterven van dopamine-producerende cellen in de hersenen. Dit resulteert in tremor, stijfheid, traagheid van bewegingen en balansproblemen.
Hoewel beide aandoeningen neurodegeneratief zijn, verschillen ze significant in hun manifestatie:
In Nederland leven ongeveer 290.000 mensen met dementie, waarvan 70% Alzheimer heeft. Circa 55.000 Nederlanders hebben de ziekte van Parkinson. Beide aandoeningen komen vaker voor op hogere leeftijd en de prevalentie neemt toe door vergrijzing.
De eerste keuze behandeling voor lichte tot matige Alzheimer bestaat uit cholinesteraseremmers. Deze medicijnen - donepezil, rivastigmine en galantamine - werken door het enzym acetylcholinesterase te remmen, waardoor meer acetylcholine beschikbaar blijft in de hersenen. Dit neurotransmitter speelt een belangrijke rol bij geheugen en leren.
Memantine wordt voorgeschreven bij matige tot ernstige Alzheimer. Het blokkeert NMDA-receptoren en beschermt hersencellen tegen overmatige glutamaatactiviteit, wat celbeschadiging kan voorkomen.
Deze medicijnen kunnen de symptomen tijdelijk verbeteren of stabiliseren, maar genezen Alzheimer niet. De effecten zijn:
Veelvoorkomende bijwerkingen omvatten misselijkheid, diarree, hoofdpijn en duizeligheid. Voorzichtigheid is geboden bij hartproblemen, maagzweren en epilepsie. Regelmatige medische controle is essentieel voor optimale behandeling.
Nederlandse apotheken bieden een uitgebreid assortiment Parkinson-medicijnen die essentieel zijn voor het beheren van bewegingssymptomen en het verbeteren van de levenskwaliteit van patiënten. De behandeling van Parkinson vereist vaak een gecombineerde aanpak met verschillende medicamentklassen.
De dosering en timing van Parkinson-medicatie zijn cruciaal voor optimale resultaten. Uw apotheker werkt nauw samen met uw neuroloog om het medicatieschema af te stemmen op uw dagelijkse routine. Naarmate de ziekte vordert, kunnen motorische fluctuaties en dyskinesiën optreden, waarbij de medicatie minder voorspelbaar werkt. Regelmatige controle en aanpassingen van het medicatieschema zijn dan noodzakelijk om deze complicaties te minimaliseren en een stabiele symptoomcontrole te behouden.
Naast medicamenteuze behandeling spelen ondersteunende therapieën een belangrijke rol bij het managen van Alzheimer en Parkinson. Deze holistische aanpak helpt patiënten langer zelfstandig te blijven en hun levenskwaliteit te behouden.
Specifieke vitamines en supplementen kunnen bijdragen aan de algemene gezondheid en het welzijn van patiënten. Vitamine D, omega-3 vetzuren en antioxidanten worden vaak aanbevolen. Fysiotherapie en regelmatige bewegingsoefeningen zijn essentieel voor het behouden van mobiliteit en balans, vooral bij Parkinson-patiënten.
De rol van familie en mantelzorgers is onmisbaar in het zorgproces. Zij bieden emotionele steun, helpen bij medicijninname en signaleren veranderingen in de conditie. Uw apotheek kan advies geven over medicijnorganisatie en het herkennen van bijwerkingen, waardoor het zorgnetwerk wordt versterkt.
Medicijnen voor Alzheimer en Parkinson kunnen interacties hebben met andere geneesmiddelen. Levodopa kan bijvoorbeeld minder effectief worden door bepaalde antipsychotica. Cholinesteraseremmers kunnen de werking van spierverslappers beïnvloeden. Informeer altijd uw arts en apotheker over alle medicijnen, supplementen en kruidentherapieën die u gebruikt.
Bepaalde medicijnen zijn niet geschikt bij specifieke aandoeningen. Dopamine-agonisten kunnen impulscontrolestoornissen veroorzaken. Bij hart- en vaatziekten zijn extra voorzorgsmaatregelen nodig. Ouderen hebben vaak een verhoogd risico op bijwerkingen zoals duizeligheid en vallen.
Regelmatige controles zijn essentieel voor veilig medicijngebruik. Uw arts zal periodiek de effectiviteit en bijwerkingen evalueren. Bloedonderzoek kan nodig zijn om lever- en nierfunctie te controleren. Houd een medicatiedagboek bij om veranderingen in symptomen te documenteren.
Neem contact op met uw arts of apotheker bij:
Een vaste dagstructuur helpt bij het regelmatig innemen van medicijnen. Neem medicijnen op dezelfde tijden in en koppel dit aan dagelijkse activiteiten zoals maaltijden. Bij Parkinson is timing cruciaal voor optimale werking. Stel alarmen in en gebruik visuele herinneringen in huis.
Gebruik een pillendoos met vakjes per dag en tijdstip. Medicatie-apps kunnen herinneringen sturen. Een medicatieschema op de koelkast helpt familieleden mee te helpen. Overweeg een automatische medicijndispenser bij vergeetachtigheid. Bewaar een actuele medicatielijst bij uw legitimatie.
Zoek professionele hulp wanneer zelfzorg moeilijk wordt. Thuiszorg kan assisteren bij medicatie-inname. Ergotherapeuten helpen bij aanpassingen in huis. In Nederland bieden organisaties zoals Alzheimer Nederland en ParkinsonNet gespecialiseerde zorg en informatie.
Bespreek vroeg uw wensen voor toekomstige zorg. Regel een volmacht en zorgverzekering. Informeer familie over medicatieschema's en contactgegevens van zorgverleners. Overweeg deelname aan onderzoek via Nederlandse onderzoeksinstellingen.
