Artritis is een verzamelnaam voor meer dan 100 verschillende aandoeningen die gewrichtsontstekingen veroorzaken. Deze ontstekingen leiden tot pijn, stijfheid, zwelling en verminderde beweeglijkheid van de gewrichten. In Nederland leven ongeveer 2,5 miljoen mensen met een vorm van artritis, waarvan reumatoïde artritis en jicht de meest voorkomende vormen zijn.
Het is belangrijk om artritis niet te verwarren met artrose. Terwijl artritis een ontstekingsziekte is waarbij het immuunsysteem een rol speelt, is artrose voornamelijk een slijtageziekte waarbij het kraakbeen geleidelijk afbreekt. Artritis kan mensen van alle leeftijden treffen, terwijl artrose meestal voorkomt bij ouderen.
De impact van artritis op het dagelijks leven kan aanzienlijk zijn. Patiënten ervaren vaak:
Vroege herkenning en behandeling zijn cruciaal om gewrichtsschade te voorkomen en de kwaliteit van leven te behouden.
Reumatoïde artritis is de meest voorkomende vorm van ontstekingsartritis in Nederland, waarbij het immuunsysteem ten onrechte gezonde gewrichtsweefsels aanvalt. Deze auto-immuunziekte treft voornamelijk vrouwen tussen de 30-50 jaar en veroorzaakt symmetrische gewrichtspijn in handen, polsen en voeten.
Jicht ontstaat door ophoping van urinezuurkristallen in de gewrichten, vaak beginnend in de grote teen. Deze vorm van artritis treft vooral mannen boven de 40 jaar en kan worden uitgelokt door voedingsmiddelen rijk aan purine, alcohol en stress.
Deze vorm ontwikkelt zich bij ongeveer 30% van de mensen met psoriasis. Psoriasis artritis kan zowel gewrichten als de ruggengraat aantasten en gaat vaak gepaard met huidverschijnselen.
Juveniele idiopathische artritis treft kinderen onder de 16 jaar, terwijl infectieuze artritis wordt veroorzaakt door bacteriën, virussen of schimmels. Reactieve artritis ontwikkelt zich na een infectie elders in het lichaam, zoals de darmen of urinewegen.
Artritis ontwikkelt zich vaak geleidelijk, waardoor vroege signalen gemakkelijk over het hoofd worden gezien. Ochtendstijfheid die langer dan 30 minuten aanhoudt, vermoeidheid zonder duidelijke oorzaak en subtiele gewrichtspijn zijn vaak de eerste tekenen. Ook kan er sprake zijn van algemene malaise en een gevoel van zwakte in de gewrichten.
De meest voorkomende symptomen van artritis zijn:
Raadpleeg uw huisarts wanneer gewrichtspijn langer dan zes weken aanhoudt, bij plotselinge hevige zwelling, of wanneer dagelijkse activiteiten worden belemmerd. Vroege diagnose en behandeling kunnen gewrichtsschade voorkomen. Diagnostische methoden omvatten bloedonderzoek, röntgenfoto's en soms MRI-scans.
Non-steroïdale ontstekingsremmers (NSAID's) vormen de basis van artritisbehandeling. Ibuprofen, diclofenac en naproxen zijn veelgebruikte middelen die zowel pijn als ontsteking bestrijden. Deze medicijnen zijn verkrijgbaar in verschillende sterktes, waarbij hogere doseringen receptplichtig zijn. Let op mogelijke bijwerkingen zoals maagklachten, vooral bij langdurig gebruik.
Paracetamol biedt effectieve pijnverlichting zonder ontstekingsremmende werking en is vaak de eerste keus bij milde klachten. Topische behandelingen zoals Voltaren gel, ibuprofen gel en andere ontstekingsremmende crèmes bieden lokale verlichting met minder systemische bijwerkingen. Deze zijn bijzonder geschikt voor oppervlakkige gewrichten.
Voor ernstigere vormen van artritis zijn DMARDs (Disease Modifying Anti-Rheumatic Drugs) zoals methotrexaat beschikbaar. Biologische geneesmiddelen zoals adalimumab en etanercept remmen specifieke ontstekingsprocessen. Corticosteroïden worden gebruikt voor acute ontstekingen. In Nederlandse apotheken zijn bekende merken verkrijgbaar zoals:
Naast conventionele behandelingen kunnen natuurlijke supplementen een waardevolle aanvulling zijn bij het beheer van artritis klachten. Deze voedingssupplementen kunnen helpen bij het verminderen van ontstekingen en het ondersteunen van gewrichtsgezondheid.
Combinatiepreparaten bieden vaak een praktische oplossing door meerdere werkzame stoffen in één supplement te verenigen. Het is belangrijk om supplementen te kiezen van betrouwbare merken met bewezen kwaliteit.
Raadpleeg altijd uw apotheker of arts voordat u supplementen gebruikt, vooral bij gebruik van andere medicijnen. Sommige supplementen kunnen interacties hebben met bloedverdunners of andere geneesmiddelen. Begin met de aanbevolen dosering en let op eventuele bijwerkingen.
Een gezonde levensstijl vormt de basis voor het voorkomen en beheersen van artritis klachten. Door bewuste keuzes in voeding, beweging en dagelijkse gewoonten kunt u uw gewrichtsgezondheid significant verbeteren.
Een mediterraan dieet rijk aan groenten, fruit, vis en olijfolie helpt ontstekingen te verminderen. Vermijd bewerkte voeding, suiker en verzadigde vetten die ontstekingen kunnen bevorderen. Antioxidantrijke voeding zoals bessen, groene thee en donkere bladgroenten ondersteunen de natuurlijke afweer tegen ontstekingen.
Stressmanagement door meditatie of ontspanningstechnieken kan pijn verminderen. Ergonomische aanpassingen thuis en op het werk beschermen gewrichten tegen overbelasting. Complementaire therapieën zoals acupunctuur of massage kunnen symptomen verlichten. Zoek professionele hulp wanneer pijn aanhoudt, beweging beperkt wordt of wanneer gewrichten warm en gezwollen aanvoelen.
