Diabetes mellitus is een chronische stofwisselingsziekte waarbij het lichaam moeite heeft met het reguleren van de bloedsuikerspiegel. Dit gebeurt wanneer de alvleesklier onvoldoende insuline produceert of wanneer het lichaam niet goed reageert op insuline.
Type 1 diabetes is een auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem de insulineproducerende cellen in de alvleesklier aanvalt en vernietigt. Deze vorm komt meestal voor bij kinderen en jongvolwassenen en vereist levenslange insulinetherapie.
Type 2 diabetes ontstaat door insulineresistentie, waarbij de cellen minder gevoelig worden voor insuline. Deze vorm komt het meest voor en is vaak gerelateerd aan leefstijlfactoren zoals overgewicht, gebrek aan beweging en voeding.
Zwangerschapsdiabetes kan ontstaan tijdens de zwangerschap en verdwijnt meestal na de bevalling, maar verhoogt het risico op type 2 diabetes later.
Veel voorkomende symptomen zijn:
Regelmatige bloedsuikermeting is essentieel voor een goede diabetesbehandeling. Het helpt bij het monitoren van de bloedglucosewaarden en het aanpassen van medicatie, voeding en beweging.
In Nederlandse apotheken zijn verschillende bloedglucosemeters verkrijgbaar, samen met de benodigde teststrips en lancetten. Deze apparaten zijn vaak vrijverkrijgbaar en bieden nauwkeurige metingen voor thuisgebruik.
De HbA1c-waarde geeft een beeld van de gemiddelde bloedsuiker over de afgelopen 2-3 maanden. Voor de meeste mensen met diabetes wordt een streefwaarde van onder de 53 mmol/mol (7%) aanbevolen.
Moderne meetapparatuur kan vaak gekoppeld worden aan:
Metformine is het meest voorgeschreven medicijn voor diabetes type 2 in Nederland en wordt beschouwd als de eerste keus behandeling. Dit medicijn helpt de bloedsuikerspiegel te verlagen door de glucoseproductie in de lever te verminderen en de insulinegevoeligheid te verbeteren. Metformine heeft als voordeel dat het gewichtsneutraal is en zelden hypoglykemie veroorzaakt.
Naast metformine zijn er verschillende andere medicijngroepen beschikbaar voor de behandeling van diabetes type 2:
Combinatiepreparaten bevatten meerdere werkzame stoffen in één tablet en kunnen de therapietrouw verbeteren. Het is belangrijk om medicijnen volgens voorschrift in te nemen en regelmatig de bloedsuiker te controleren. Mogelijke bijwerkingen variëren per medicijngroep en kunnen maagdarmklachten, hypoglykemie of gewichtsveranderingen omvatten.
Insulinetherapie is essentieel voor mensen met diabetes type 1 en soms noodzakelijk bij diabetes type 2. Er zijn verschillende soorten insuline beschikbaar, elk met specifieke werkingsduur en toepassingen. De keuze van insulinetype hangt af van individuele behoeften en levensstijl.
Snelwerkende insulines zoals NovoRapid en Humalog werken binnen 15 minuten en zijn ideaal voor maaltijden. Langwerkende insulines zoals Lantus en Levemir bieden 24-uur dekking voor basale insulinebehoefte. Menginsulinen combineren beide types voor eenvoudiger dosering.
Moderne insulinepennen maken injecteren gemakkelijk en nauwkeurig. Belangrijke aandachtspunten voor gebruik:
Juiste injectietechnieken zijn cruciaal voor effectieve insulineopname en het voorkomen van complicaties.
Naast medicatie kunnen verschillende voedingssupplementen en ondersteunende producten helpen bij het beheren van diabetes. Chroom en vanadium supplementen kunnen bijdragen aan een betere glucosestofwisseling, terwijl omega-3 vetzuren de cardiovasculaire gezondheid ondersteunen. Vitamine D en B-complexen zijn essentieel voor een goede stofwisseling en zenuwfunctie.
Kaneel extracten worden vaak gebruikt vanwege hun mogelijke bloedsuikerverlagende eigenschappen. Voor de dagelijkse verzorging zijn er speciale voetcrèmes ontwikkeld voor diabetici, evenals therapeutische sokken en schoenen die de doorbloeding bevorderen. Wondverzorgingsproducten speciaal voor diabetici helpen bij de genezing van kleine verwondingen en voorkomen complicaties.
Een gezonde leefstijl vormt de basis van effectieve diabeteszorg. Gezonde voeding met complexe koolhydraten, vezels en beperkte suikers helpt de bloedsuikerspiegel stabiel te houden. Regelmatige lichaamsbeweging, bij voorkeur 150 minuten per week, verbetert de insulinegevoeligheid en ondersteunt gewichtsbeheersing.
Belangrijke leefstijlfactoren voor diabetici omvatten:
Voetenzorg en huidverzorging verdienen extra aandacht bij diabetes vanwege verminderde gevoeligheid en tragere wondgenezing. Bij reizen is goede voorbereiding essentieel: zorg voor voldoende medicatie, neem een medische verklaring mee en informeer jezelf over tijdzoneverschillen. Nederlandse apotheken bieden uitgebreide ondersteuning met glucosemeters, lancetten, teststrips en persoonlijk advies voor optimale diabeteszorg.
